İçmeler Yat Limanı ve Bir Kıyı Talanının Anatomisi
Yazı Dizisi: 3. Bölüm
Bodrum’un Denizi Kimindir?
Bodrum’da yaşananlar, bir kamu projesinin göz göre göre nasıl özel çıkarlara kurban edilebileceğinin en çarpıcı örneğidir.
İçmeler Yat Limanı Projesi, başlangıçta Bodrum’un gerçek denizcileri ve halkı için planlanmıştı. Ancak bugün bu proje, sınırlı sayıda kişinin servet birikimi için bir fırsat alanına dönüştürülmek isteniyor.
Ve bu dönüşümün merkezinde, son derece dikkat çekici bir kooperatif kurgusu yer alıyor.
1. Kara Haber ve Gölge Plan
2023 yılında, Bodrum Denizciler Derneği üyeleri ve marina projesini yakından takip eden yurttaşlar sarsıcı bir haberle karşılaştı.
İMEAK DTO Bodrum Şubesi Başkanı Orhan Dinç, projeye dair şu açıklamayı yaptı:
“Projeyi hükümet reddetti, artık yapacak bir şey yok.”
Bu açıklamayla kamuya ait proje rafa kaldırılmış gibi gösterildi.
Ancak perde arkasında çok daha farklı bir plan çoktan işlemeye başlamıştı.
Proje iptal edilmemişti, sadece yön değiştirmiş; kamusal rotadan özel bir alana çekilmişti.
2. Yeni Yapının Sessiz Kuruluşu: Kooperatif Perdesi
5 Nisan 2023 tarihinde, kamuoyundan gizli biçimde yeni bir yapı kuruldu:
Sınırlı Sorumlu Muğla Deniz Taşıtları Bakım Onarım ve Atık Alım Hizmetleri İşletme Kooperatifi
Adres: Yokuşbaşı Mahallesi, Kazıman Sokak, No:13, İç Kapı No: A, Bodrum – Muğla.
Resmî amacına göre bu kooperatif:
Yatlara bakım ve onarım hizmeti verecek,
Atık alımı gerçekleştirecek,
Liman ve marina alanlarında tesisler kuracaktı.
Ancak belgeler ve süreçler dikkatle incelendiğinde ortaya çıktı ki bu yapı, hizmet üretmekten çok, İçmeler Yat Limanı Projesi’ni devralarak özel bir ranta çevirmek amacıyla kurulmuştu.
Kamunun olan bir değer, özel bir yapının sahipleneceği bir meta haline getirilmek isteniyordu.
3. Kurucular ve Rant Ortaklığı
Kooperatifin kurucu üyeleri arasında DTO’nun farklı kademelerinde görev almış denizcilik çevresinden tanıdık isimler vardı:
Orhan Dinç
Yusuf Kehribar
Taner Özdoğan
Mahir Top
Enis Tümay
Cem Abbas
Doğan Güneri
Bu isimler, daha önce DTO Bodrum çatısı altında kamu adına görev yürütmüşlerdi.
Ancak şimdi aynı kadro, kamusal bir projeyi özel mülkiyete taşıyarak kendi çıkarlarına yönelmişti.
Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta şudur:
Bu süreç yalnızca Orhan Dinç’in kişisel hamlelerinden ibaret değildir. Aksine, Orhan Dinç dışındaki kurucu üyeler de en az onun kadar, projeyi hayata geçirerek bireysel servet edinmenin yollarını aramaktadır. Bu, ortak bir iradeyle kamusal bir değerin paylaşılmak üzere yağmalanmasıdır. Kooperatif, kamuya hizmet edecek bir girişim değil; çıkar gruplarının ortak rant mekanizmasıdır. İçmeler’in kıyıları, bu ekip tarafından bir kamusal miras değil, bölüşülecek bir ganimet olarak görülmektedir.
4. Alan Bilgileri ve Çakışan Haritalar
Kooperatifin hedeflediği yer, projenin en başından beri bilinen alandır:
İl: Muğla
İlçe: Bodrum
Mahalle: Kumbahçe (İçme Mevkii)
Ada: 1183
Parsel: 2
Alan: 9.816 m²
Nitelik: Taşlık ve çalılık arazi
Planlanan proje; 531 teknelik park kapasitesi, mendirekler ve tersane alanıyla, denizin doğal yapısını yok edecek büyüklükte bir müdahale öngörmektedir.
5. İçerden Gelen Vicdani Refleks: Doğan Güneri’nin Çıkışı
Kurucular arasında yer alan Doğan Güneri, denizcilik sektörünü içinden gelen, DTO’da yıllarını bu alana adamış, sektörün ruhunu temsil eden bir isimdir.
Ancak süreç ilerledikçe projenin kamusal faydadan saparak şahsi rant alanına dönüştüğünü fark edip, bu dönüşüme karşı yüksek sesle itiraz eden tek kurucu oldu.
Tavır koydu, etik bir refleks gösterdi. Kooperatiften ayrılmak istediğinde aldığı yanıt yanıt düşündürücüydü: “Kooperatiften ayrılmanız ancak Haziran 2025’teki genel kurulda görüşülebilir.”
Bu yanıt, yalnızca bireysel iradenin değil, aynı zamanda şeffaflığın da engellendiği bir kapalı yapı gerçeğini ortaya koyuyordu.
Doğan Güneri, bu etik dışı dönüşüm karşısında sonucu Bodrum DTO Başkanı Orhan Dinç ile yaşadığı tartışmalar sonucu adliyelik oluyor.
Önce Temmuz 2024 ayında da Bodrum DTO’daki tüm görevlerinden istifa ediyor.
Ardından da kooperatif oluşumuna mesafe koyarak ayrılmak için yapılacak genel kurulu beklemeye başlıyor.
6. Rant Yapısının Kapanan Kapıları ve Algı Operasyonu
Kooperatif yalnızca kapalı bir yapı değil, aynı zamanda dışlayıcı bir düzendir.
Orhan Dinç ve çevresindekiler, kooperatife yeni üyelik başvurularını çeşitli bahanelerle geri çevirmekte, yalnızca kendilerine sadakat gösterecek kişilere üyelik yolu açmaktadır.
Bodrum’da “kooperatifin 100 üyesi olduğu” yönünde yayılan söylentiler ise yalnızca bir algı operasyonudur.
Bugün itibarıyla kooperatifin kamuya açık bir üye listesi bulunmamaktadır ve resmî olarak yeni üye kaydı yapıldığının bilgisi yoktur.
Amaç açıktır:
Yapıyı dar tutmak, paylaşımı sınırlamak ve çıkarları kontrollü biçimde bölüştürmek.
SONUÇ: BODRUM’UN DENİZİNE KURULAN TUZAK
İçmeler Yat Limanı Projesi bir halk projesiydi.
Bugün ise Bodrum’un denizine ve denizcilerine ait olan bu değer, bir grup çıkar çevresinin kontrolüne girmek üzeredir.
Bu yalnızca bir imar rantı değil;
Bodrum’un hafızasına, doğasına ve toplumsal vicdanına karşı yürütülen bir taarruzdur.
Artık karar anı geldi:
Ya bu sessiz işgali kabullenip susacağız,
Ya da geçmişin onurlu mücadelelerinden güç alarak Bodrum’un denizini, denizcilerini ve geleceğini yeniden savunacağız.
Bu sürece karşı çıkmak için:
Bodrum Belediyesi’nin, STK’ların, meslek odalarının ve en önemlisi Bodrum halkının gecikmeden harekete geçmesi gerekiyor.
Çünkü deniz susarsa, Bodrum da susar.
Devam Edecek…
4. Bölüm – Şahıslar ve Kurumlar: Denizciliğe Sırt Dönüşün Anatomisi (Bu bölümde Mahmut Kocadon, Orhan Dinç, Ahmet Aras, BODTO ve diğer aktörlerin rolünü detaylı şekilde ele alacağım.)
